“Mijn vader heeft 37 jaar in de mijn Laura gewerkt. Voor zover ik mij kan herinneren heeft mijn vader altijd nachtdienst gehad.” Sjeng Kremers, mijnwerkerszoon en tussen 1977 en 1990 gouverneur van Limburg, vertelt zijn verhaal in Andere Tijden. Hij groeide op in de Oostelijke Mijnstreek, tussen elf kolossale mijnen die het gebied ongekende rijkdom brachten. En toen – vijftig jaar geleden – kondigde Joop den Uyl de mijnsluiting aan… Een zegen voor de mensen, maar een vloek voor de streek.
De uitzending van Andere Tijden is op 15 december 2015 om 21:10u op NPO 2
Vlak na de oorlog draaide de mijnindustrie dag en nacht door om aan de gigantische vraag naar het zwarte goud te voldoen. Diep onder de grond, in mijngangen van soms slechts veertig centimeter, lag het gevaar altijd op de loer. De grootste bedreiging ontdekten de mijnwerkers pas veel later. Duizenden stierven na hun pensioen aan stoflongen. Ook dichter Wiel Kusters groeide op in de streek. Hij schreef over het verlies van zowel zijn opa als vader. “Mijn grootvader is letterlijk gestikt, zittend achter een tafeltje, voor het open raam.”
Ondanks de enorme risico’s ging bijna iedere Limburgse jongen de mijn in, zo ook Wiel Niks: “Het was een monocultuur in die tijd, d’r was in principe niks anders waar je goed geld kon verdienen, dus koos je automatisch voor die mijnen. En dan maar kijken hoe lang je het zou uitzingen.” Om de mensen de mijn in te krijgen, verdiende een mijnwerker zo’n 75% meer dan een bouwvakker. Heerlen, het centrum van de streek, groeide hierdoor uit tot één van de rijkste steden van Nederland. Het was een echte winkelstad. Geen enkele stad had zoveel warenhuizen als Heerlen.
De aankondiging van de sluiting van de mijnen op 17 december 1965 door Joop den Uyl kwam onverwachts. In een rap tempo sloten alle mijnen en stonden 75.000 mensen op straat. Nog geen tien jaar daarna was vrijwel ieder spoor van het mijnverleden uitgewist onder het motto ‘van zwart naar groen’. Imposante schoorstenen en koeltorens maakten plaats voor natuurparken. Bovenop de afvalberg van de mijn Wilhelmina kwam de indoorskibaan SnowWorld. Oud-mijnwerker Bern Quadackers begrijpt het nog steeds niet: “Het was net alsof we ons schaamden voor het mijnbouwverleden.”
Bern Quadackers op DeMijnen.nl
Bekijk ook...